Cumhuriyet’in Kuruluşundan Türkiye Yüzyılına
Türk Spor Kongresi (25-27 Nisan 2024)
Bildiriler Kitabı
Türkler açısından izleri Türkistan bozkırlarına kadar sürülebilecek olan spor, kültürümüzün değerli bir parçası, birlik ve beraberliğimizin önemli bir unsurudur. Bu anlayışla 2024 yılının Nisan ayında düzenlenen “Cumhuriyet’in Kuruluşundan Türkiye Yüzyılına Türk Sporu Kongresi”, Türk sporunun tarihî mirasına sahip çıkmak, bu mirası genç kuşaklara aktarmak ve sporun tarihsel bilincini canlı tutmak amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Tarih Kurumu, Gazi Üniversitesi ve Türkiye Üniversite Sporları Federasyonu iş birliğiyle, Gazi Üniversitesi ev sahipliğinde geniş bir katılımla düzenlenen Kongrede; özel sporcular, kadın sporcular, millî sporcular, akademisyenler, spor bürokratları, medya temsilcileri, federasyon yetkilileri, hakemler ve antrenörler bir araya gelmiştir.
Kongrenin açış konuşmalarında, sporun Türk toplumunda tarih boyunca önemli bir yere sahip olduğu, Türklerin fiziksel ve stratejik üstünlüklerini pekiştiren zengin bir spor kültürü hazinesine sahip olduğu belirtilmiştir. Cumhuriyet’in ilanından günümüze kadar geçen yüz yıllık süreçte Türk sporunun büyük bir gelişim kaydettiği, sporun yalnızca fiziksel bir faaliyet olmaktan çıkıp bir bilim alanı hâline geldiği vurgulanmış, Türkiye’nin genç nüfusuyla büyük bir spor potansiyeline sahip olduğu ve bu potansiyelin başarılarla dünyada dikkat çektiği ifade edilmiştir.
Kongrede düzenlenen oturumlarda ise sportif yetenek taramaları, antrenör ve spor eğiticisi yetiştirilmesi, kurumsal yapının dönüşümü, atletizm, masa tenisi, voleybol ve oryantiring gibi branşların ülkemizdeki gelişimi kapsamlı biçimde tartışılmıştır. Sporun ülkemizdeki tarihî seyri hususunda da mühim bilgilerin sunulduğu etkinlikte, Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyet’e geçiş sürecinde, özellikle II. Meşrutiyet Dönemi’nde Batı menşeli spor faaliyetlerinin yaygınlaştığı; farklı din ve milletlerden bireylerin katılımıyla Osmanlı toplumunda sportif etkinliklerin sosyal bir zenginlik oluşturduğu belirtilmiştir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında ise Türkiye’nin uluslararası spor organizasyonlarına katılımı, özellikle 1924 Paris Olimpiyatları’ndaki varlığı, yeni devletin uluslararası alanda meşruiyetini ve kararlılığını göstermesi bakımından dikkat çekici bir dönüm noktası olarak değerlendirilmiştir.
Spor, bedeni dinç tuttuğu gibi milletleri de zinde tutan çok önemli kültürel bir değerdir. Bu anlamda genç nesillerimizi sahip olduğumuz zengin tarihimizden miras aldığımız millî sporlarımıza teşvik etmek, tanıtmak ve sonraki kuşaklara aktarmak amacıyla gerçekleştirilen Kongre, tarihsel bir öneme sahiptir. Ülkemizin başarılı genç sporcularını dünyaya tanıtmak, onların sahip oldukları potansiyeli ortaya çıkarmak ve büyük vizyonlara ulaşmalarına destek olmak amacıyla bu tür etkinliklerin devamı, Türk sporunun geleceğine ışık tutacaktır.
Türk Tarih Kurumu
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Ülkemizde Modern Sporların Gelişimi
Vahdettin Engin
ORCID: 0000-0001-5753-655X
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1
Sayfalar: 1-6
Sporda Çağının İlerisinde Olmak: Eski Türklerde Spor Kültürü ve Teknolojisi
İbrahim Yıldıran
ORCID: 0000-0003-1618-3780
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.7
Sayfalar: 7-26
II. Meşrutiyet Döneminde Türkler ve Gayrimüslimler Tarafından Kurulan Paramiliter Gençlik Örgütleri
Nejla Günay
ORCID: 0000-0001-5895-8359
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.27
Sayfalar: 27-42
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Ermeni Spor Kulüpleri ve Faaliyetleri
Ramazan Erhan Güllü
ORCID: 0000-0002-6819-4003
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.43
Sayfalar: 43-62
İstanbul Rumlarının Spor Faaliyetleri
Tuğba Eray Biber
ORCID: 0000-0003-2156-2822
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.63
Sayfalar: 63-86
Cumhuriyet Dönemi Halter Sporunun Gelişimi: 2004 Atina Olimpiyatları Örneği
Murat Köylü
ORCID: 0000-0001-7759-7675
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.87
Sayfalar: 87-104
Atatürk Döneminde Türkiye’nin Olimpiyat Oyunlarındaki Performansları
Uğur Yılmaz – Halit Aytuğ Tokur
ORCID: 0000-0002-3809-5522 – 0000-0002-2257-3198
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.105
Sayfalar: 105-134
1928 Amsterdam Olimpiyat Oyunları ve Türkiye
Nilgün Nurhan Kara
ORCID: 0000-0001-6168-5996
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.135
Sayfalar: 135-174
Türkiye’nin UEFA’ya Üyelik Süreci
Fatih Gürcan
ORCID: 0000-0002-0905-6487
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.175
Sayfalar: 175-190
1954 FIFA Dünya Kupası ve Türkiye: Türkiye’nin İlk Dünya Kupası Tecrübesinin Hikâyesi
Serdar Kara
ORCID: 0000-0001-6969-8054
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.191
Sayfalar: 191-226
Etnospor Müzesine Bir Örnek: Sındırgı Remzi Çakar Güreş Evi
Samet Doykun
ORCID: 0000-0001-8231-270X
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.227
Sayfalar: 227-248
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Listelerinde Geleneksel Sporlar ve Oyunlar: Türkiye Örneği
Zeynep Safiye Baki Nalcıoğlu
ORCID: 0000-0003-3770-5103
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.249
Sayfalar: 249-276
Diplomasi ve Spor
Ali Engin Oba
ORCID: 0000-0002-8456-0261
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.277
Sayfalar: 277-292
Sport as a Modernization Segment of the Republic of Turkey and Turkish Society in the Period Between The Two World Wars (According to Yugoslav Sources)
Vladan Vırıyeviç
ORCID: 0000-0001-5083-2452
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.293
Sayfalar: 293-304
Celal Bayar Hükûmetlerinin Spor Politikaları ve Uygulamaları (1937-1939)
Muharrem Turp
ORCID: 0000-0002-9080-5501
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.305
Sayfalar: 305-320
Diplomaside Sporun Önemi ve Uluslararası Askeri Spor Konseyi İçinde Türk Silahlı Kuvvetleri
Selma Göktürk Çetinkaya
ORCID: 0000-0001-6828-1679
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.321
Sayfalar: 321-352
Diplomatik Gelişmelerin Spora Yansımasına Örnek
Asil Kaya
ORCID: 0000-0003-2593-5622
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.353
Sayfalar: 353-380
Spor Diplomasisinden Dostluğa; Atatürk Döneminde Türk-Sovyet İlişkileri ve Spor Faaliyetleri
Müslime Güneş – Günver Güneş
ORCID: 0000-0002-9088-3390 – 0000-0002-4255-5288
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.381
Sayfalar: 381-404
Atatürk Dönemi Türk-Sovyet İlişkileri Çerçevesinde SSCB Spor Heyeti’nin 1935 Türkiye Ziyareti
Doğan Can Aktan – Mevlüt Samet Yıldız
ORCID: 0000-0003-4934-9812 – 0000-0002-6030-3965
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.405
Sayfalar: 405-424
Atatürk Dönemi Türk-Yunan İlişkilerine Spor Perspektifinden Bakmak: Bitmeyen Dostluk Maçı Karşıyaka – Lailapas Müsabakası Örneği (7 Kânûnuevvel 1930)
Beral Alacı – Melih Akdeniz
ORCID: 0000-0002-9339-0903 – 0000-0002-4379-5371
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.425
Sayfalar: 425-438
Ruşen Eşref Ünaydın’ın Hatıralarında Galatasaray
Mehmet Pınar – Şeyma Arvas
ORCID: 0000-0001-5416-5220 – 0000-0002-5738-8136
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.439
Sayfalar: 439-454
Siyaset-Spor İlişkisine Erken Cumhuriyet Döneminden Bir Örnek: Etki ve Yankılarıyla Türk Sporunda Güneş Spor Olayı
Ahmet Gülen
ORCID: 0000-0002-6585-0212
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.455
Sayfalar: 455-484
Türk Futbol Tarihinde Bir İlk: Galatasaray’ın UEFA Kupası Şampiyonluğu
Erdal Korkmaz
ORCID: 0000-0003-3260-9403
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.485
Sayfalar: 485-504
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Galatasaray Lisesi’nde Spor
Emel Engin
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.505
Sayfalar: 505-524
Kışladan Çıkan Bir Türkiye Şampiyonu: Harbiye Spor Kulübü/Harp Okulu İdman Yurdu
Efdal As
ORCID: 0000-0003-1307-9099
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.525
Sayfalar: 525-558
Türkiye’nin İlk Futbol Şampiyonası ve Şampiyonu Harbiye Mektebi (1924)
Seda Bayındır Uluskan
ORCID: 0000-0003-3809-5802
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.559
Sayfalar: 559-594
Ülke Savunmasında Sporun Önemi
Güzin Çaykıran
ORCID: 0000-0002-8524-8405
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.595
Sayfalar: 595-610
Millî Mücadele Günlerinde Ankara’da Spor
Mesut Çapa
ORCID: 0000-0003-1924-813X
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.611
Sayfalar: 611-628
Erken Cumhuriyet Döneminde Beden Terbiyesi ve Stadyum İnşası
Murat Yolun
ORCID: 0000-0002-9881-0946
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.629
Sayfalar: 629-644
Erken Cumhuriyet Döneminde Sporun Türk İnkılâbı Açısından Yeri ve Önemi
Ersin Gürdamar
ORCID: 0000-0002-4714-2087
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.645
Sayfalar: 645-666
Milliyetçilik, Bayram, Spor, Anma; 19 Mayıs Gününün “Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı” Olarak Kutlanması
Bengül Bolat
ORCID: 0000-0001-6269-5192
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.667
Sayfalar: 667-690
Atatürk Dönemi Sağlık Politikalarının Bir Parçası Olarak “Çocuk ve Spor”
Gül Çakır
ORCID: 0000-0003-0041-9293
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.691
Sayfalar: 691-714
Sporun Eğitimde Rolü: Cumhuriyet Döneminde Okul Spor Yurtları ve Oyun Yuvaları’nın Eğitime Etkisi
Seval Hallaç
ORCID: 0000-0003-4371-4049
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.715
Sayfalar: 715-750
Askeri Darbelerin Futbol Organizasyonlarına Etkisi Bağlamında İki Örnek Olay: Cemal Gürsel Kupası (1960) ve Devlet Başkanlığı Kupası (1981-1982)
Özcan Çölük
ORCID: 0000-0001-8393-8253
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.751
Sayfalar: 751-770
Osmanlı Donanma Cemiyeti’nin Spor Faaliyetleri
Necdet Aysal
ORCID: 0000-0001-9574-6208
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.771
Sayfalar: 771-786
Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nın Sekizinci ve Son Genel Kongresi ve Teşkilatın Türk Spor Kurumuna Dönüştürülmesi
Mahmut Bolat
ORCID: 0000-0003-2276-6018
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.787
Sayfalar: 787-814
Türkiye’de Spor Kültürünün Gelişmesinde Türk Ocaklarının Rolü (1949-1970)
Özlem Seyhan
ORCID: 0009-0002-0103-5072
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.815
Sayfalar: 815-834
Sümerbank Fabrikalarının Spor Faaliyetleri: Sümerbanklı Sporcu Olmak
Büşra Bigat Akça
ORCID: 0000-0001-7552-5352
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.835
Sayfalar: 835-864
Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşundan Günümüze Spor Mevzuatı Üzerine Genel Değerlendirmeler
Hakan Altıntaş
ORCID: 0000-0001-6747-1104
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.865
Sayfalar: 865-886
Türk Spor Kurumu Merkezi’nin 1938 Yılı Teftiş Raporu
Canan Sarıyar Sezan
ORCID: 0000-0002-5374-7103
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.887
Sayfalar: 887-908
Erken Cumhuriyet Döneminde Devletin Spora Bakışı: Beden Terbiyesi Kanunu’na Uzanan Süreç
Faruk Kayadelen
ORCID: 0000-0003-4824-4357
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.909
Sayfalar: 909-940
İskenderun Sancağı’nda Manda Dönemi Bir Kültür ve Hürriyet Merkezi “Le Genç Spor” Genç Spor Kulübü ve Şükrü Fehmi Balcı
Olcay Özkaya
ORCID: 0000-0002-8907-6997
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.941
Sayfalar: 941-962
Sebîlürreşâd ve Sırât-ı Müstakîm Dergilerinde Spora ve Spor Faaliyetlerine Bakış
Ahmet Köksal
ORCID: 0000-0001-9350-1928
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.963
Sayfalar: 963-984
İzmir’de Düzenlenen Bir Turnuva: 1925 Spor Âlemi Turnuvası
Aydın Efe – Ümmügülsüm Candeğer
ORCID: 0000-0001-6178-9904 – 0000-0002-6717-9311
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.985
Sayfalar: 985-998
İbn Sînâ’nın el-Ḳānûn Fi’ṭ-Ṭıb Eserinde Spor/Egzersiz-Sağlık İlişkisi
Meryem Doygun Günaydın
ORCID: 0000-0001-8456-5022
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.999
Sayfalar: 999-1014
Spor Faaliyetleri Sektörü Verilerine Göre Türkiye Spor Endüstrisine İlişkin Bir İnceleme
Seymur Ağazade
ORCID: 0000-0001-5484-5189
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1015
Sayfalar: 1015-1032
Türk Hava Kurumu’nun Paraşüt Sporunun Gelişimine Yönelik Faaliyetleri (1935-2023)
Cevriye Yıldırım
ORCID: 0000-0002-8218-1727
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1033
Sayfalar: 1033-1066
Modern Olimpiyat Oyunlarında Türk Futbolu (1923-2023)
Edip Öncü
ORCID: 0000-0002-2958-2310
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1067
Sayfalar: 1067-1090
100 Yıllık Süreçte Türkiye’de Dağcılık Sporu
Fatma Emek
ORCID: 0000-0002-3492-9753
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1091
Sayfalar: 1091-1124
Atatürk Dönemi Cumhuriyet Hükümetlerinin Sağlık Politikalarında Spor ve Beden Terbiyesi (1923-1938)
Fevzi Çakmak
ORCID: 0000-0002-0030-400X
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1125
Sayfalar: 1125-1144
Atatürk Dönemi’nde Beden Terbiyesi ve Spor Alanında Yabancı Etkisi
Alev Gözcü
ORCID: 0000-0003-1537-6281
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1145
Sayfalar: 1145-1164
Parti-Devlet-Gençlik İlişkisi Ekseninde Tek Parti Döneminde CHP’nin Taşra Örgütlerinin Gençlik ve Spor Çalışmaları
Tülay Aydın
ORCID: 0000-0003-0308-1240
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1165
Sayfalar: 1165-1188
Tek Parti Döneminde İktidar Futbol İlişkisini İzmir’deki Futbol Kulüplerinin Birleştirilmesi Üzerinden Okumak
Coşkun Türkan
ORCID: 0000-0002-2629-7602
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1189
Sayfalar: 1189-1232
Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Kayak Sporunun Yaygınlaşmasında Halkevlerinin Rolü
Fahri Kılıç
ORCID: 0000-0002-0882-5811
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1233
Sayfalar: 1233-1256
Halkevlerinin Türkiye’de Beden Terbiyesinin Gelişimine Katkıları
Serkan Erdal – Muhsin Ertürk Budak
ORCID: 0000-0002-8127-6855 – 0000-0001-9026-3856
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1257
Sayfalar: 1257-1298
Türkiye’de Spor Bilincinin Gelişmesinde Halkevlerinin Rolü
Harun Aydın
ORCID: 0000-0002-7857-0367
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1299
Sayfalar: 1299-1320
Yıldız Futbolcu, Mağdur Siyasetçi Zeki Rıza Sporel
Temuçin Faik Ertan
ORCID: 0000-0002-8782-7355
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1321
Sayfalar: 1321-1346
Victorian Ethics and the Early Development of Turkish Sports: Ahmet Esat Tomruk (Viktorya Etiği ve Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Türk Sporu: Ahmet Esat Tomruk)
Tuncer Yılmaz
ORCID: 0000-0001-6585-8284
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1347
Sayfalar: 1347-1362
Türk Sporunun Öncü İsimlerinden Bir Portre: Mehmet Kamil Ocak
Adem Çalışkan
ORCID: 0000-0003-1487-465X
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1363
Sayfalar: 1363-1394
Türk Spor Tarihinde Kıbrıslı Bir Türk Kadını; Dr. Ayten Berkalp
Ulvi Keser
ORCID: 0000-0003-0846-6940
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1395
Sayfalar: 1395-1432
Adnan Menderes ve Türk Spor Kurumu
Şerif Demir
ORCID: 0000-0002-6831-2188
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1433
Sayfalar: 1433-1450
Türkiye’deki Amerikan Okullarında Spor ve Beden Eğitimi
Ayten Sezer Arığ
ORCID: 0000-0002-0201-8410
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1451
Sayfalar: 1451-1462
Türk Sporunda Adnan Menderes
Günver Güneş
ORCID: 0000-0002-4255-5288
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1463
Sayfalar: 1463-1492
Demokrat Parti İktidarında Sportif Faaliyetler ve Tesislerin Yerele Yansımaları: Konya Örneği
Özgür Bağcı – Erol Yüksel
ORCID: 0000-0003-0086-707X – 0000-0003-3029-2342
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1493
Sayfalar: 1493-1522
Cumhuriyet Döneminde Tenis Sporunun Yaygınlaştırılması İçin Yapılan Çalışmalar
Nuray Özdemir Tiryaki
ORCID: 0000-0003-0001-6427
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1523
Sayfalar: 1523-1544
Türkiye’de Uluslararası Otomobil Sporlarının Tarihsel Gelişimi ve Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun Bu Alandaki Çalışmaları (1937-1991)
Gürsoy Şahin
ORCID: 0000-0002-7817-2043
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1545
Sayfalar: 1545-1566
Spor ve Ötesi: II. Abdülhamid Dönemi At Yarışları
Tolga Akay
ORCID: 0000-0003-0451-4124
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1567
Sayfalar: 1567-1590
Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Trabzon’da Tenis
Volkan Aksoy
ORCID: 0000-0001-6725-8012
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1591
Sayfalar: 1591-1610
Cumhuriyetten Günümüze Ekonomi Politikalarında Türk Sporunun Görünümü
Sebahattin Devecioğlu
ORCID: 0000-0002-8205-295X
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1611
Sayfalar: 1611-1630
Günümüz Spor Tesislerinin Verimli Kullanılmasına Dair İşletme ve Tasarım Kriterleri
Can Duraslan
ORCID: 0009-0007-6937-6195
DOI: 10.37879/978-975-17-6294-8.2025.1631
Sayfalar: 1631-1646
