Yunanistan Tarafından Anadolu’da İşlenen İnsanlık Suçları: İşgalci Mağdur Olabilir Mi? – (17 Mayıs 2022) Sempozyum Bildiriler Kitabı

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk’ta “1840’tan beri bizi çok uğraştırdığını” belirttiği Pontus Meselesi, Doğu Karadeniz’de bir Rum devleti kurma hedefiyle ortaya çıkarılmış bir konudur. Bu amaçları doğrultusunda Rum çeteleri, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Anadolu’nun farklı yörelerinde ayaklanma ve halka yönelik şiddet eylemlerine girişmişlerdir. Türk Millî Mücadelesi ve Lozan Antlaşması ile Türk milleti ve yurdu bu şiddet dalgasından kurtarılmış olsa da, Yunanistan’ın tarihi tahrif etmesiyle “Pontus” meselesi ve iddiaları yeniden gündeme getirilmiştir. Bilindiği gibi Yunanistan devletinin 1994 yılında kabul ettiği yasayla “19 Mayıs: Pontus Helenizminin Soykırımını Anma Günü” olarak kabul edilmiştir. Bu tarihten itibaren Yunanistan devleti ve muhtelif sivil toplum örgütleri eliyle asılsız bir propaganda hareketine girişilmiştir. Süreç içerisinde farklı ülke ve eyaletlerde de -elbette siyasi saiklerle- kabul görmeye başlayan bu tahrifatın çeşitli kanallarla günümüzde Türk kamuoyu algısında dahi yer etmesi için çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın haklı uyarısında “tarih yazmanın tarih yapmak kadar önemli olduğu”, aksi takdirde gerçeklerin insanlığı şaşırtacak bir şekilde değişebileceği ifade edilmiştir. İşte bu konuda da gerçekler apaçık ortadayken, özellikle Batı ülkelerindeki tarih yazımının hakikatlerden farklı bir yöne evrildiği görülmektedir. Bu sebeple Türk Tarih Kurumu tarafından daha önceden (2018-2019 yıllarında) “Karadeniz’de Millî Mücadele Konferansları” başlıklı bir etkinlik dizisi düzenlenmiş ve Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin’de bilim insanları ve öğrencilerle toplantılar icra edilmişti. Söz konusu toplantılarda Mondros’tan itibaren Karadeniz’de başlayan isyanlar, asılsız Pontus iddiaları ve bölgede Millî Mücadele’nin örgütlenişi ele alınmıştı. TTK tarafından 2021 yılında İzmir’de düzenlenen “Mora Katliamı ve Anadolu’da Yunan Mezalimi Sempozyumu” ile 2022 yılında Ankara’da tertip edilen “Yunan İsyanı ve Vahşet: Tripoliçe Katliamı Paneli” ile, Yunanlıların -kendi iddialarının aksine- yaklaşık 100 yıllık bir süre içerisinde Mora’da ve Anadolu’nun pek çok yerinde Müslüman Türklere ve hatta diğer dinî/etnik topluluklara uyguladıkları zulüm ve katliam ortaya konulmuştu. Yunanlıların iddialarını daha 1919 yılında çürüten ve Türk Tarih Kurumunca İngilizce olarak neşredilen “Müttefiklerarası Tahkikat Komisyonu Raporu” da İzmir ve çevresinde Yunanlıların Türkler tarafından mezalime uğradıkları söylemini boşa çıkarmıştır. Hatta bu rapor ile, Yunan komuta kademesinin Türk-Müslüman ahaliye yaşattığı kıyım kayıt altına alınmıştır. Kurum tarafından yayımlanan Tarihî Arka Planıyla Pontus Meselesi ve Yabancı Basına Yansımaları (Küçüker, 2019) ile Fransızca olarak basılan La question du Pont-Euxin (Özgören, 2019) gibi eserler de asılsız Pontus iddialarına karşı bilimsel çalışmalar olarak araştırmacıların ve ilgililerin istifadesine sunulmuştur. Tarihî konulara ve asılsız tarihsel ithamlara ilmî bir zemin üzerinden yaklaşma gayesindeki Türk Tarih Kurumu hem bilimsel bir toplantı icrası hem de akademik bir yayın neşri için 2022 yılında Trabzon’da “Yunanistan Tarafından Anadolu’da İşlenen İnsanlık Suçları: İşgalci Mağdur Olabilir mi?” başlıklı bir sempozyumun düzenlenmesine öncülük etmiştir. Türkiye’nin farklı üniversitelerinden yedi, Amerika Birleşik Devletleri’nden bir ve Avustralya’dan bir bilim insanının araştırmalarını sundukları program sonrasında Türk Tarih Kurumuna son hâli gönderilen makaleler ile işbu eser vücuda getirilmiştir. Söz konusu makalelerde Mondros Mütarekesi sonrasında Karadeniz’deki Pontusçu faaliyetler, askerî raporlarda ve hatıratlarda Yunan ordusunun Anadolu’daki işgal ve katliamları, işgalci Yunanlıların mağduriyet ve propaganda ile bir soykırım anlatısı oluşturma girişimleri gibi konular ele alınmaktadır. Böylelikle okuyucu hem ilgili konuda döneme dair gelişmeleri belgelere dayalı olarak okuma fırsatı bulacak hem de tarihsel gerçekliklerin siyasi saiklerle ne denli tahrif edildiğini ve hakikate aykırı anlatıların “icat edildiğini” görebilecektir.