Tarihçe
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi 1931 yılının Nisan ayında kurulmuştur. Bu tarih kurumunun da kuruluş tarihidir. Türk Tarih Kurumu, çalışmalarının en büyük desteği olan kütüphanesini zenginleştirmek için kurulduğu günden itibaren büyük çaba harcamıştır.
Kuruluşundan başlayarak çalışmalarını eski Türk Ocağı Halkevleri binasında sürdüren Kurum, 1940 yılı sonlarında Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde ayrılan bir bölüme geçmiştir. Ancak her gün zenginleşen kütüphanesi ve çalışmaları dolayısıyla bu yer yetersiz kalmış, 12 Kasım 1967 günü, projesi Sayın Turgut Cansever tarafından çizilen bugünkü modern binasına taşınmıştır.
Kuruluşundan, yaşamının son günlerine kadar Kurum’un çalışmalarına yakın ilgi gösteren Atatürk, Kurumun çalışmalarının en büyük desteği olan kütüphanesinin kurulması ve gelişmesi için de maddi ve manevi yardımlarını esirgememişlerdir.
1933’de Atatürk’ün emirleriyle daha önce İstanbul’dan Ankara’ya taşınmış olan İstanbul Rum Edebiyat Derneği Kütüphanesinin (Sillogos Kütüphanesi) yazma koleksiyonu ile tarih ve arkeoloji konularında kitap ve dergi olmak üzere toplam 10 bin cilde yakın kısmı Kurum kütüphanesine verilmiştir. Aynı yıl Türk Tarih Encümeni’nin 3 bin cilde yakın kütüphanesinin de verilmesiyle kütüphane dermesi zenginleşmiştir. Kurum Kütüphanesine, 1934 yılında Zayti Ferencz’in, Dr. Reşit Galib’in, 1935 yılında Prof. Yusuf Akçura’nın ve 1939 yılında da Halil Ethem Eldem, Prof. Muhammed Tanci ve Cevriye-İbrahim Artuk koleksiyonları satın alınmıştır. Kurum başkanlarından ve üyelerinden Osman Ferit Sağlam, Ord. Prof. Şemseddin Günaltay, Tevfik Bıyıklıoğlu, Faik Reşit Unat, Ali Galip Pekel Esad Fuad Tugay, Haluk Cemil Tanju, Prof. Dr. Zehra Alagöz-Cemal Arif Alagöz, Ord. Prof. Yusuf Hikmet Bayur, Prof. Dr. Ali Sevim, Prof. Dr. Şerif Baştav’ın koleksiyonları, Ord. Prof. Mükremin Halil Yinanç’ın kütüphanesinden bazı eserler, BE Bilâl Şimsir ve Faruk Küçük’ün koleksiyonu bağışlanmıştır.
Ayrıca bağışlanan Halil Edhem Eldem’in Türk-İslam devrine ait kitabelerin estampaj koleksiyonu, Zeki Oral’dan satın alma yoluyla sağlanan Türk-İslam devrine ait kitabelerin estampajları ile yine satın alma yoluyla sağlanan Yusuf Akyurt ve Y. Mimar Ali Saim Ülgen’in rölöve koleksiyonu başlıca özel koleksiyonlardır.
Koleksiyon
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi koleksiyonu, Türk tarihi, Türkiye tarihi ve bunlarla ilgili alanlarda yayınlanan bilimsel bilgi kaynaklarından oluşmaktadır.
Kütüphane bulunan bilgi kaynakları:
•Kitap,
•Süreli Yayın (Dergi, Gazete),
•Harita,
•El Yazması,
•Basılmamış Telif Eser,
•Fotokopi,
•Mikrofilm,
•Mikrofiş,
•CD / DVD,
•Estampaj,
•Sinema Filmi (Belgesel),
•Tablo,
•Rölöve,
•Tercüme Eser,
•Elektronik Kitap.
Kurallar
Kullanıcılar ile İlgili Kurallar
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’nden üniversite öğretim üye ve görevlileri, yüksek lisans ve doktora düzeyinde çalışma yapan araştırmacılar, resmi ve özel kuruluşlarda görevli araştırmacılar ve kişisel araştırmacılar yararlanmaktadır. Üniversitelerin sadece son sınıf öğrencileri kütüphaneden yararlanabilmektedir.
Özel Koleksiyonların Kullanımı ile İlgili Kurallar
Kütüphane Koleksiyonunda bulunan yazma eser, telif eser, tercüme eser, mikrofilm ve mikrofişlerin araştırmacıların hizmetine sunulması:
1-Araştırmacının akademik durumunu, araştırma/tez konusunu ve araştırmacının iletişim bilgilerini içeren bir başvuru formu alınır.
2-Başvuru formu e-posta ile de gönderilebilir.
3-Araştırmacılar Yazma eserler, mikrofilm ve mikrofişlerin dijital kopyalarını kütüphane içerisinde başvuru formu doldurulduktan sonra görebilirler.
4-Dijital kopyası olmayan yazma eserlerin, kütüphane personeli gözetimi altında eldiven ve maske verilerek kullanımı sağlanır.
5-Tercüme ve Telif eserlerin kopyalanmasına izin verilmediği için, kütüphane personeli gözetimi altında, eldiven ve maske verilerek kullanımı sağlanır.
6-Kurum veya Kuruluşlardan gelen yazma eser kullanım ve kopya talepleri resmi yazı ile alınır.
Okuyucu Salonuna İlişkin Kurallar
Okuyucu Salonunda diğer kullanıcıları rahatsız edecek şekilde yüksek sesle ve cep telefonu ile konuşulması, yiyecek ve içecek sokulması, tütün mamüllerinin içilmesi yasaktır.
Okuyucu Salonu hafta içi 9.00 – 17.30 saatleri arasında açık olup, depodan kitap çıkartma işlemi 9.00 – 12.00 ve 13.30 – 16.30 saatleri arasında yapılmaktadır.
El yazması eserler, telif ve çeviri eserler, nadir basma eserler, yıpranması söz konusu eserler, ansiklopediler, haritalar ve gazetelerden fotokopi alınmasına izin verilmemektedir.
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’nde ödünç verme işlemi yapılmamaktadır.
Çalışma Saatleri
Kütüphanemizde okuyucu hizmetleri hafta içi 9.00 – 17.30 saatleri arasında verilmektedir.
Kitap deposu 12.30 – 13.30 saatleri arasında kapalı olup, kitap isteme işlemi yapılmamaktadır. Araştırmacılar öğle saatinde okuyucu salonundan faydalanabilirler.
İletişim
Adres:Hacettepe Mahallesi Kızılay Caddesi No: 1 06230 Altındağ Ankara/TÜRKİYE
Tel: 0312 310 23 68
e-posta: kutuphane@ttk.gov.tr
Teknik Hizmetler
Sağlama
Kurumun çalışma alanıyla ilgili yurt içi ve yurt dışında yayınlanan bilgi kaynakları takip edilerek satın, değişim ve hediye yolları ile sağlanmaktadır. Ayrıca, Kurum üyelerimiz ve araştırmacılardan gelen kaynak talepleri de değerlendirilerek, Kütüphanemiz koleksiyonuna kazandırılmaktadır.
Kütüphane dermesini geliştirmede, yayın değişimi önemli bir yer tutmaktadır. Kurumumuzun yayınladığı kitap ve süreli yayınlar ile 61 ülkeden Türk, Türkiye tarihi ve bunlarla ilgili alanlarda çalışan, araştırma ve yayın yapan 219 üniversite, akademi, enstitü, araştırma merkezi, bilimsel kurum ve kütüphaneleri ile iş birliği yapılarak yayın değişimi programı yürütülmektedir. Aynı zamanda yurt içinde de 12 üniversite, enstitü ve kurum kütüphanesi ile yayın değişimi gerçekleştirilmektedir.
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesine gerçek veya tüzel kişilerden koleksiyonumuza uygun olan materyaller bağış olarak kabul edilir.
Katologlama ve Kütüphane Otomasyon Sistemi
Kütüphanemiz, 1992 yılında oluşturulan çevrim içi olmayan, bilgisayara dayalı kataloğu kullanmaya başlamıştır.
Bu katalog, kart katalogdaki bilgilerin bilgisayara dayalı kataloğa İSAM tarafından aktarılması ile oluşturulmuştur.
Aynı zamanda kart katalog uygulaması da devam ettirilmiştir. 1999 yılından itibaren kütüphane otomasyon sistemi kullanılmaya başlanmıştır. Bugüne kadar kullanılan kütüphane otomasyon sistemleri:
İSAM’ın kullandığı program (1992-1998)
YORDAM (1999-2010)
MİLAS (2011-2013)
LIBRID (2014-
Kütüphaneye sağlanan bilgi kaynaklarının AACR2 kuralları ve MARC21 formatı çerçevesinde LIBRID Kütüphane Yönetim Sistemine ayrıntılı veri girişleri yapılmaktadır. Latin alfabesi olmayan eserlerin bibliyografik nitelemeleri 2018 yılından itibaren hem transkripsiyonları hem de orijinal alfabeleriyle yapılmaya başlanmıştır.
Sistemin; sağlama, kataloglama, süreli yayınlar, ödünç verme ve OPAC modülleri kullanılmaktadır. Ayrıca 2014 tarihinden itibaren kullanılan RFID güvenlik şeridi ile sayımda, yanlış yerleştirilmiş eserlerin tespiti ve kurum içi ödünç verme konularında büyük kolaylık sağlanmıştır.
Okuyucu Hizmetleri
Okuyucu Salonu
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi, depoları ve okuyucu salonuyla birlikte yaklaşık 1200 m2’lik bir alanda araştırmacılara hizmet vermektedir.
Kütüphanemiz kapalı raf sistemine göre, 24 adet tek, 16 adet iki, 2 adet altı ve 1 adet sekiz kişilik olmak üzere toplam 50 kişilik araştırmacı salonu, 6 tek kişilik çalışma odası ve mikrofilm odası ile hizmet vermektedir.
Üç katlı olan depo ile salon arasında kitap asansörü ile iletişim sağlanmaktadır. Salonda; araştırmacıların kullandığı internet bağlantısı olan 8 bilgisayar, danışma kaynakları (sözlükler, ansiklopediler, bibliyografyalar, yazma eser katalogları), bazı seri eserler, Kurumumuz süreli yayınları Höyük, Belleten, Belgeler ve Kütüphaneye sağlanan dergilerden 96‘sının son sayıları yer almaktadır.
Salonda; araştırmacıların taleplerinin karşılanması, referans ve tanıtım hizmeti, kullanıcı eğitimi, katalog tarama, Kurum içi IP kontrollü veri tabanı, e-kitap ve e-dergilerin tam metin kullanımı hizmeti verilmektedir.
Telefon, belgegeçer ve e-posta yoluyla yurt içi ve yurt dışından gelen bilgi talepleri de karşılanmaktadır. 2013 yılından itibaren Kütüphane koleksiyonundan dijitalleştirilmiş yaklaşık 15.000 eski harfli Türkçe ve diğer dillerde basılmış nadir basma, süreli yayın, harita vb. eserin dijital kopyasına kütüphane kataloğu üzerinden erişim sağlanmaktadır.
Belleten, Belgeler ve Höyük dergilerindeki makalelere açık erişim olarak Kurumun Genel Ağ Sayfasından erişim sağlanmaktadır.
Mikrofilm, Mikrofiş Yazma Eser Dijital Kopya Talep Formu
Fotokopi / Dijital Kopya Hizmeti
Araştırmacılar, Telif Hakları Kanunu’nu (5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu) ihlal etmeyecek şekilde kütüphane kaynaklarından yararlanmak koşuluyla ücretsiz fotokopi/tarama hizmetinden yararlanabilirler.
Kütüphanemizde, araştırmacıların kağıt çıktı alabilecekleri 2 adet fotokopi makinesi, dijital kopya alabilecekleri 4 adet tarama cihazıyla hizmet verilmektedir.
İnternet Hizmeti
Kütüphanemizde araştırmacılara, kişisel dizüstü bilgisayarları, tabletleri, akıllı telefonları ve diğer mobil cihazlarıyla kullanabilecekleri kablosuz bağlantı ile internet erişim imkânı sunmaktadır. Kütüphane, çevrimiçi işlemlerin güvenliği ve gizliliği hususunda sorumluluk kabul etmemektedir.
Grup ve Bireysel Ziyaretler
- Kurum binasını görmek ve incelemek üzere üniversitelerin mimarlık bölümü öğretim üyeleri ve öğrencilerinin yapacakları ziyaretler ile yurt içi veya yurt dışından bireysel ziyaret başvuruları organize edilerek, Kurumumuzu tanıtıcı bilgiler verilmektedir.
- İlk ve orta dereceli okulların öğretmen ve öğrencilerinin Kurumun çalışmaları,Kütüphanesi ve yayınları hakkında bilgi almak üzere yapacakları ziyaretler organize edilerek, Kurumumuzu tanıtıcı bilgiler verilmektedir.
Staj
Üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ve Tarih Bölümü öğrencilerinin Kütüphanemizde staj yapmaları sağlanmaktadır.
Staj yapma talepleri; resmi yazı, dilekçe veya e-posta ile değerlendirilmek üzere Kütüphanemize iletilmelidir.
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi Bağış Materyal Kabul İlkeleri ve Sözleşme
Kütüphanemiz koleksiyonunda 1007 adet yabancı dilde e-kitap bulunmaktadır.
Brill Online Journals Collection ve Encyclopedia of the Medieval Chronicle adlı veri tabanlarına erişim sağlanmaktadır.
•Brill Online Journals Collection: Brill yayınevinin 2021-2023 yılları arasında yayınladığı bütün dergilere (yak. 340 adet) ulaşılmaktadır.
•The Encyclopedia of the Medieval Chronicle: Çeşitli disiplinlerden ve bilimsel geleneklerden kronik çalışmalarındaki en son araştırmaları bir araya getirir. Kronikler, Orta Çağ’da Avrupa ve Orta Doğu’daki eğitimli çevrelerde yazılan ve okunan tarih kitaplarıdır. Encyclopedia of the Medieval Chronicle en son güncellemesini 2021 yılı yapmıştır.
Bu elektronik kaynaklara erişim tam metin olarak Kütüphanemiz okuyucu salonundan IP kontrollü olarak verilmektedir.
